Agorafobi Nedir? Agorafobi’nin Nedenleri ve Belirtileri

Agorafobi Nedir?

Agorafobi, panik bozukluğunun bir komplikasyonu olarak gelişir.

Agorafobi, kişinin belirli bir durum veya ortamda panik atak geçirdiğinde mutlaka gelişir.

Başka bir panik atak geçireceklerinden o kadar emin olurlar ki, benzer bir durum veya ortamda olduklarında panik atak belirtilerinin geri döndüğünü kesinlikle hissederler.

Bu, kişinin o belirli durumdan veya ortamdan kaçınmasını zorunlu kılar.

Panik Atak Panik bozukluğunun kesin nedeni pek çok zihinsel sağlık durumunda olduğu gibi net olarak bilinmemekle birlikte, çoğu uzman biyolojik ve psikolojik faktörlerin birleşiminin rol oynadığını kesin olarak düşünür.

Biyolojik Faktörler ‘Savaş ya da Kaç’ Tepkisi Panik bozukluğu, vücudunuzun “savaş ya da kaç” tepkisiyle doğrudan ilişkilidir, bu da sizi stresli ve tehlikeli durumlardan korur.

Kaygı ve korku, vücudunuzun adrenalin gibi hormonları salgılamasına neden olur ve nefes alıp vermenizi ve kalp atış hızınızı artırır. Bu, vücudunuzun tehlikeli veya stresli bir duruma hazır olmasını sağlar.

Panik bozukluğu olan kişilerde ‘savaş ya da kaç‘ tepkisinin daha yoğun olduğu ve bu durumun panik atağa neden olduğu kabul edilir.

Psikolojik Faktörler Agorafobi geliştirme riskinizi artıran psikolojik faktörler şunlardır:

• Bir ebeveynin ölümü veya cinsel istismara uğramak gibi travmatik bir çocukluk deneyimi yaşamak,
• Ölüm, boşanma veya işinizi kaybetme gibi stresli olaylar geçirmek,
• Depresyon, anoreksiya nervoza veya bulimia gibi önceki akıl hastalıkları öyküsüne sahip olmak,
• Alkol veya uyuşturucu kötüye kullanımı yapmak,
• Mutsuz bir ilişki içinde olmak veya çok kontrolcü bir partnerle birlikte olmak.

Panik Bozukluğu Olmayan Agorafobi Bazen, kişinin panik bozukluğu veya panik atak öyküsü olmaksızın agorafobi belirtileri gelişir.

Bu tür agorafobi, şiddet içeren bir suça veya terör saldırısına maruz kalma, kalabalık yerlerde ciddi bir hastalığa yakalanma, veya başkalarının önünde utandırıcı veya küçük düşürücü bir şey yapma korkusu gibi çeşitli mantıksız korkular tarafından tetiklenir.

Agorafobi Belirtileri

Örneğin, şiddetli agorafobisi olan bir kişi evden çıkamazken, hafif agorafobisi olan bir kişi kısa mesafeleri sorunsuz bir şekilde seyahat eder.

Agorafobi belirtileri genel olarak 3 tipte sınıflandırılır:

• Fiziksel
• Bilişsel
• Davranışsal

Agorafobinin Fiziksel Belirtileri

Agorafobinin fiziksel belirtileri genellikle yalnızca kendinizi kaygıya neden olan bir durum veya ortamda bulduğunuzda ortaya çıkar.

Ancak agorafobisi olan pek çok kişi, kendilerini kaygılandıran durumlardan bilinçli olarak kaçındıkları için nadiren fiziksel semptomlar yaşarlar.

Agorafobinin fiziksel semptomları panik ataktakilere benzer olabilir ve şunları içerir:

• Hızlı kalp atımı
• Hızlı nefes alma (hiperventilasyon)
• Sıcak ve terli hissetmek
• Hasta hissetmek
• Göğüs ağrısı
• Yutma güçlüğü (disfaji)
• İshal
• Titreme
• Baş dönmesi
• Kulaklarda çınlama (kulak çınlaması)
• Baygın hissetmek

Agorafobinin Bilişsel Belirtileri

Agorafobinin bilişsel semptomları, fiziksel semptomlarla ilişkili olabilen ancak her zaman ilişkili olmayan duygu veya düşüncelerdir.

Bilişsel belirtiler aşağıdaki korkuları içerebilir:

• Panik atak diğer insanların önünde aptal görünmenize veya utanmanıza neden olur
• Panik atak yaşamı tehdit edici olabilir; örneğin kalbinizin duracağından veya nefes alamayacağınızdan endişeleniyor olabilirsiniz.
• Panik atak geçirirseniz bir yerden veya durumdan kaçamazsınız
• Akıl sağlığını kaybediyorsunuz
• Toplum içinde kontrolünüzü kaybedebilirsiniz
• İnsanların önünde titreyebilir ve kızarabilirsiniz
• İnsanlar sana bakabilir

Panik atakla ilgisi olmayan psikolojik belirtiler de vardır:

• Başkalarının yardımı olmadan çalışamayacağınızı veya hayatta kalamayacağınızı hissetmek
• Evinizde yalnız kalma korkusu (monofobi)
• Genel bir endişe veya korku hissi

Agorafobinin Davranışsal Belirtileri

Davranışla ilgili agorafobi belirtileri şunlardır:

• Kalabalık yerler, toplu taşıma ve kuyruklar gibi panik atağa yol açabilecek durumlardan kaçınmak
• Eve bağlı olmak – uzun süre evden çıkamamak
• Bir yere giderken güvendiğiniz biriyle birlikte olmaya ihtiyaç duymak
• Evden uzakta olmaktan kaçınmak

Bazı insanlar rahatsız edici durumlarla yüzleşmek için kendilerini zorlayabilirler ancak bunu yaparken ciddi bir korku ve endişe hissederler.

Psikoloji Nedir? Psikolojinin Kapsamı Nelerdir

Agorafobi Nedenleri

Agorafobinin Biyolojik Nedenleri

Panik bozukluğu, vücudunuzun “savaş ya da kaç” tepkisiyle doğrudan ilişkilidir, bu da sizi stresli ve tehlikeli durumlardan korur.

Kaygı ve korku, vücudunuzun adrenalin gibi hormonları salgılamasına neden olur ve nefes alıp vermenizi ve kalp atış hızınızı artırır. Bu, vücudunuzun tehlikeli veya stresli bir duruma hazır olmasını sağlar.

Panik bozukluğu olan kişilerde ‘savaş ya da kaç‘ tepkisinin daha yoğun olduğu ve bu durumun panik atağa neden olduğu kabul edilir.

Agorafobinin Psikolojik Nedenleri

Agorafobi geliştirme riskinizi artıran psikolojik faktörler şunlardır:

• Bir ebeveynin ölümü veya cinsel istismara uğramak gibi travmatik bir çocukluk deneyimi yaşamak,
• Ölüm, boşanma veya işinizi kaybetme gibi stresli olaylar geçirmek,
• Depresyon, anoreksiya nervoza veya bulimia gibi önceki akıl hastalıkları öyküsüne sahip olmak,
• Alkol veya uyuşturucu kötüye kullanımı yapmak,
• Mutsuz bir ilişki içinde olmak veya çok kontrolcü bir partnerle birlikte olmak.

Panik Bozukluğu Olmayan Agorafobi

Bazen, kişinin panik bozukluğu veya panik atak öyküsü olmaksızın agorafobi belirtileri gelişir.

Bu tür agorafobi, şiddet içeren bir suça veya terör saldırısına maruz kalma, kalabalık yerlerde ciddi bir hastalığa yakalanma, veya başkalarının önünde utandırıcı veya küçük düşürücü bir şey yapma korkusu gibi çeşitli mantıksız korkular tarafından tetiklenir.